مبانی نظری مهار خشم

فصل دوم پایان نامه روانشناسی درباره ابراز و مهار خشم

2-1.    سبک های ابراز و مهار خشم

2-2-1.    ماهیت خشم

2-2-1.    تعریف خشم

2-2-1.    عوامل مـؤثر در‌ بروز‌ خشم

مواجه شـدن با الگوهای‌ خشم.
تحریک مستقیم‌ توسط‌ دیگران.
تأثیر آلودگی‌های محیطی.

2-2-1.    راههای ابراز خشم
واپس رانی و سرکوب:
جابه جایی:

گریستن و خندیدن:
واکنش افراطی:
رویارویی مثبت:
پاسخ انفعالی:
الف) خشونت انفعالی:
ب) رفتار مخفیانه:

ج) بازی دادن:
د) از خود گذشتگی:
هـ.) رفتارهای وسواسگرانه:
انکار:

انفجار مستقیم (خشم فعّال):
فرافکنی:
درون ریزی و سرکوب:
خالی کردن به سر دیگران (مستقیم و غیرمستقیم):
. پذیرش، کنترل و جهت دادن مثبت به خشم:

2-2-3.    پیامدهای خشم

 الف)آسیب‌های جسمی خشم
ب)آسیب‌های فردی-اجتماعی خشم

2-2-4.    بهترین برخورد با خشم

الف. پذیرش:
ب. تمدید خشم:
ج. ابراز خشم:
د. ارزیابی خشم:
2-2-1.    دیدگاههای مـختلف درباره خشم

2-2-7-1.    دیدگاه روان تحلیلگری
2-2-7-2.    دیدگاه یادگیری اجتماعی
2-2-7-1.    نظریه جامعه‌شناسی
2-2-7-1.    رویکرد عقلانی-رفتاری-عاطفی
2-2-7-1.    نظریه خشم از دیدگاه اسپیلبرگر
2-2-7-5-1.    خشم حالت و خشم صفت
2-2-7-5-1.    بروز درونی و بیرونی خشم
2-2-7-5-2.    تنظیم درونی و بیرونی‌ خشم
منابع

2-1.    سبک های ابراز و مهار خشم
2-2-1.    ماهیت خشم
خشم، هیجان مثبتی است که در هنگام مواجه شدن با تهدید‌ عاطفی، جسمی و روانی بروز می‌کند. خشم مناسب بـه‌ ما ایـن امـکان را می‌دهد تا از خود در مقابل صدمات و خطرهای‌ عاطفی‌ و جـسمی مـحافظت کنیم. بنابراین خشم‌ مناسب یک عکس العمل طبیعی به فقدان و ضرر‌ و آسیب‌ است. در پشت این خشم، معمولا عواطف و احساسات‌ طبیعی از قبیل حس آسیب‌پذیری، ناامیدی و تـرس از فـقدان‌ وجود‌ دارد. در‌ حـقیقت‌ خشم یک مشکل نیست، بلکه این که‌ ما در هنگام خشم دست بـه چه‌ اقداماتی‌ می‌زنیم، ممکن است یک مشکل باشد (پور حسین دناک، 1384). به همین‌ دلیل مردم دربارهء خشم دچار تعارض می‌شوند، چون از یک سو‌ واکنشی‌ طبیعی‌ اسـت و از سـوی دیـگر، می‌تواند مانعی در راه رسیدن به اهدافشان باشد. در ارتباط با ماهیت‌ و‌ چگونگی‌ خشم، تحقیقات وسیعی انـجام شـده است که‌ نتایج به دست آمده نشان می‌دهند:
1.    خشم، هیجان رایجی است‌ که‌ اغلب‌ نسبت به‌ اشخاص مورد علاقه که بـه آرزوهـا و تـمایلات ما بی‌اعتنایی‌ می‌کنند، احساس می‌شود.
2.    خشم اغلب به‌ وسیلهء‌ نرسیدن به آن چه می‌خواهیم، برانگیخته می‌شود.
3.    واکنش افراد به ابـراز خـشم، اغلب مـنفی است.
4.    اگر چه ما آگاهی بعد‌ از‌ ابراز‌ خـشم احـساس رضـایت‌ می‌کنیم،اما ضرورتا به اهدافمان در بلند مدت نمی‌رسیم (مرادی،1381).
4-4-1.    تعریف خشم
«داروین» رفتارشناس معروف انگلیسی، که عواطف را در حیوانات و انسان‌ها مورد مطالعه قرار داده، معتقد است‌ که‌ «خشم واکنشی ساده در بـرابر تـهدید اسـت که باعث می‌شود ارگانیزم در برابر‌ وضعیت‌ نامطلوب‌ از موجودیت خود دفاع کند.» او بـراین بـاور بـوده است که خشم مهمترین هیجانی است‌ که‌ به بقای ارگانیزم کمک کرده است و طـبق ایـن دیـدگاه می‌شود چنین‌ استنباط‌ کرد‌ که ارگانیزمی که خشم بیشتری دارد، فرصت بیشتری برای بقا و گـسترش نـسل خود دارد(تقی لو، 1384).
نگاهی‌ اجمالی‌ به‌ این دیدگاه نشان می‌دهد که درک داروین بسیار ساده انگارانه بـوده اسـت. به‌ ایـن‌ دلیل که داروین به مانند بسیاری از رفتارگرایان به آن خاصیت مکانیکی بخشیده و نقش شناخت (باورها، اعتقادات، نگرش‌ها‌ و...) را‌ در پدیـده‌ی خـشم مورد توجه قرار نداده است. درحالی‌که اهمیت مقوله‌ی شناخت در‌ تعریف‌ خشم چنان بارز اسـت کـه عـده‌ای از‌ روان‌ شناسان‌ آن را«هیجان اخلاقی» نامیده‌اند. به این دلیل که انسان‌ها‌ اغلب‌ زمانی دچار خشم می‌شوند که ارزشـها و مـعیارهای اخلاقی آنان در معرض تهدید‌ قرار‌ گرفته باشد( تقی لو، 1384).